شیوه حفظ قرآن

نقطه شروع حفظ قرآن
حفظ قرآن كريم بايد به ترتيب سوره‌ها يعني از سوره حمد و بقره تا آخر انجام بگيرد ولي از آنجا كه جزء اوّل قرآن از جزء دوّم براي حفظ كردن مشكل است و جزء دوّم نيز از جزء سوّم دشوارتر و ... و بالاخره پنج جزء اوّل مشكل‌ترين قسمت قرآن است و به عقيده بعضي دانشمندان، هر كس پنج جزء اوّل قرآن را حفظ كند، بايد به حفظ كل قرآن اميدوار گردد.[1]
از اين رو شايسته است، براي جلوگيري از دلسردي، حفظ قرآن از آسانترين مكان آغاز شود، پس مي‌توان براي ابتداي كار سوره‌هاي كوتاه جزء سي‌ام را انتخاب كرد، زيرا با توجه به آشنايي زيادي كه همگان با اين سوره‌ها دارند، آيات آنها به آساني به خاطر سپرده مي‌شود و از طرفي مي‌توان از اين سوره‌ها در نمازهاي واجب و مستحب استفاده نموده و لذت حفظ قرآن را بدين طريق احساس نمايد. و بايد توجه داشت كه پراكنده حفظ كردن مطلوب نيست، بلكه اين مقدمه‌اي براي حفظ منظم و حساب شده از ابتداي قرآن است، زيرا برنامه‌ريزي منظم و دقيق زماني تحقق پيدا خواهد كرد كه از اوّل قرآن آغاز و به انتهاي آن بيانجامد.

برنامه ویژه حفظ قرآن

يك انسان با حافظه معمولي مي‌تواند در نيم ساعت يك صفحه از قرآن را حفظ كند، بنابراين چنين فردي مي‌تواند با صرف 2 ساعت وقت چهار صفحه را حفظ كند ولي نگهداشتن حفظ بسيار مشكل است و نياز به تمرين و مداومت فراوان دارد.
به كار بستن اين برنامه مي‌تواند چنين فردي را حافظ كل قرآن نمايد:
1. هنگامي كه يك صفحه را با تسلط كامل حفظ نكرده‌ايد، سراغ صفحه بعد نرويد.
2. قبل از شروع صفحه جديد از اوّل قرآن تا جايي كه حفظ كرده‌ايد را مطالعه نماييد و اشكالات خود را برطرف نماييد، بعد از اينكه به صورت روان، از حفظ آن را تلاوت كرديد و همه محفوظات ملكه ذهنتان شد صفحه جديد را شروع كنيد.
3. هر صفحه را كه حفظ مي‌كنيد، يك مرتبه نيز آن را بنويسيد، چون علم فرار است و با كتابت در ذهن بهتر مستقر مي‌گردد و در روايات نيز آمده است كه:
اُكْتُبُوا فَاِنَّكُمْ لا تَحْفَظُونَ حَتّي تَكْتُبُوا[1].
«بنويسيد زيرا شما تا ننويسيد مطلبي را حفظ نمي‌كنيد».

اهمیت حفظ قرآن

ويژگي‌هاي قرآن و سفارش‌هاي پيوسته‌ي پيامبر اسلام ـ صلي اللّه عليه و آله ـ درباره‌ي آن سبب شد تا اين كتاب در سراسر زندگي مردم راه يابد و همه چيز مسلمانان گردد؛ به ويژه آن كه مؤمنان آن روزگار جز قرآن كتابي نداشتند و تلاوت، حفظ، تعليم و تعلم به آن اختصاص داشت. حفظ قرآن همواره، به عنوان يك سنت و عبادت بزرگ، در ميان مسلمانان مطرح بود و حتي پس از پديد آمدن صنعت چاپ نيز موقعيت خود را حفظ كرد. اين امر در پرتو جايگاه والاي قرآن و حفظ آن تحقق يافت؛ جايگاهي كه مي‌توان آن را در ابعاد مختلف زير مورد بررسي قرار داد.